Borcun İfa Edilmemesinden Doğan Zararın Giderilmesini İsteme Hakkı

BORCUN İFASINDAN VE GECİKME TAZMİNATINDAN VAZGEÇTİĞİNİ HEMEN BİLDİREREK BORCUN İFA EDİLMEMESİNDEN DOĞAN ZARARIN GİDERİLMESİNİ İSTEME HAKKI

Türk borçlar kanunu 125. Maddesinin ikinci fıkrasında “Alacaklı, ayrıca borcun ifasından ve gecikme tazminatı isteme hakkından vazgeçtiğini hemen bildirerek, borcun ifa edilmemesinden doğan zararın giderilmesini isteyebilir veya sözleşmeden dönebilir.” İşsahibinin borcun ifa edilmemesinden doğan zararı isteyebileceği düzenlenmiştir.

İşsahibi borcun ifasından ve gecikme tazminatından vazgeçtiğini hemen bildirerek borcun ifa edilmemesinden doğan zararı isteyebilecektir. Burada işsahibi sözleşmeden dönmeyip ayakta tutmakta borcun ifa edilmemesinden doğan zararını talep etmektedir. Bu istenebilecek zarar olumlu (müspet) zararlardır. Yani sözleşmenin yapılmış olması sebebi ile uğranılan zararlardır.

Yine Borçlu temerrüdü halinde 125. maddenin devamında dönme hakkı ve dönme halinde tarafların verdiklerini isteyebilecekleri hususu düzenlenmiştir. Buna göre borçlu kusursuz olduğunu ispat edemezse, alacaklı sözleşmenin hükümsüz kalması sebebiyle uğranılan zararları isteyebilecektir. Buradaki zarar olumsuz (menfi) zararlardır. Yani sözleşme hiç yapılmamış olsa idi uğranılacak zararlardır. Buna göre taraflar sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ellerindekileri geri verecektir.

Olumlu (müspet) zararın hesabı nasıl olacaktır?
Alacaklının TBK 125. Maddenin 2. Fıkrasında belirtilen seçimlik hakkı tercih etmesi durumunda isteyebileceği tazminat miktarı hesabı, bedel ödenmiş ise ifa zamanındaki sözleşme konusu edimin bedelidir. Örnek vermek gerekirse; özel olarak sipariş edilen mobilyaların bedeli 100.000,00 TL olup bedel iş sahibi tarafından peşin ödenmişse, yüklenici tarafından mobilyalar teslim edilmemiş ve teslimi gereken tarihte mobilyaların bedeli 150.000,00 TL olmuşsa TBK 125/2 uyarınca isteyebileceği tazminat miktarı 150.000,00 TL’dir. Aynı sözleşmede bedelin 50.000,00 TL’sinin ödenmiş olması durumunda ifadan vazgeçilerek borcun ifa edilmemesi sebebi ile istenebilecek edimin ifa anındaki değeri olan 150.000,00 TL’den ödenmeyen iş bedeli 50.000,00 TL çıkartıldığında kalan 100.000,00 TL’dir.

Böylelikle borçlunun temerrüdü dolayısıyla alacaklının seçimlik hakları sonucu talep edebileceği miktarlar değişiklik göstermektedir.