ESER
SÖZLEŞMELERİNDE İŞ TESLİMİ
Eser
sözleşmelerinde teslim yüklenicinin yüklenmiş olduğu edimi sözleşmeyi ifa etmek
niyeti ile iş sahibinin fiili hakimiyetine bırakmasıdır.
Teslim
olgusunun gerçekleşmiş olması için iş sahibinin eseri kullanımına engel
durumların olmaması gerekmektedir. Teslim olgusunun gerçekleşmiş olduğu hukuki işlem
olmayıp maddi vakıa olduğundan tanıkla ispat edilmesi mümkündür.
Yüklenicinin
işyerini terk etmesi ve iş sahibinin iş mahalline ve tamamlanmayan esere el
koyması hukuki anlamda teslim anlamına gelmez. Teslim ile açık ayıplarda
muayene ve ihbar süresi zamanaşımı süresi başlayacaktır. Ayrıca iş sahibinin
bedel borcu muaccel hale gelecektir.
Taraflar
sözleşmede teslimin belli bir şekilde yapılacağını kararlaştırabilirler.
Örneğin Eğer sözleşmede taraflar teslimin iskan alınması ile gerçekleşeceğini
kararlaştırılmışsa bu madde delil sözleşmesi niteliğinde olup teslim ancak
iskan izin belgesi ile kanıtlanabilecektir.
Geçerliliği
resmi şekle tabi sözleşmelerin borçları artıran nitelikteki anlaşmaları da
resmi şekilde yapılması gerekse de teslim tarihi tamamlayıcı bir husus
olduğundan adi şekilde yapılması mümkündür.
Bu konuya ilişkin; Yargıtay
15. Hukuk dairesi Esas Numarası: 2017/1382 Karar Numarası: 2017/3332 Karar
Tarihi: 09.10.2017
Faturaların
Davalı İş Sahibine İmzası Karşılığı Teslim ve Tebliğ Edilmiş Olduğu ve 8 Gün
İçerisinde İtiraz Edildiği İleri Sürülüp İspat Edilmediğinden
İçeriklerinin Kesinleştiği
Davalı
iş sahibinin tami ve bakım formu Sözleşmesinin Altını
“Eksiksiz Teslim Aldım” Diyerek İmzaladığı Davalının
Açık Ayıplarla İlgili Muayene ve İhbar Yükümlülüğünü Yerine Getirmediğinin
Kabulü
Özeti: Mahkemece davalı
iş sahibinin, davacı yüklenicinin sözleşme ile üstlendiği edimi eksiksiz
teslim aldığını kabul ettiği ve açık ayıplarla ilgili muayene ve makul
sürede ihbar yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi tebliğlerinden itibaren 8
gün içerisinde itiraz edilmediklerinden fatura içeriklerinin kesinleştiğinin
kabulü ile hükme esas raporu veren bilirkişi kurulundan alınacak ek raporla
sonradan ortaya çıkan gizli ayıp olup olmadığı, bunların nelerden ibaret
olduğu, gizli ayıp varsa ortaya çıkmasından itibaren iş sahibinin gecikmeksizin
ihbarda bulunup bulunmadığı ve gizli ayıbın ortaya çıktığı tarih itibariyle
mahalli piyasa rayiçlerine göre giderim bedelleri konusunda gerekçeli ve
denetime elverişli rapor alınıp davanın sonuçlandırılması gerekir.
Davacı … Otom. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı … arasındaki
davadan dolayı … 2. Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 02.06.2015 gün ve
2014/112-2015/279 sayılı hükmü onayan Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 09.02.2017
gün ve 2015/15308-2017/1126 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından
karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi
içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup
düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, araç tamir ve bakımı nedeniyle yapılan eser
sözleşmesinden kaynaklanmakta olup kalan iş bedelinin tahsili için yapılan
ilâmsız icra takibine itirazın iptâli ve takibin devamı istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın, davacı vekilince
temyizi üzerine Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nce verilen 09.02.2017 gün,
2015/15308 Esas 2017/1126 Karar sayılı onama ilâmına karşı davacı vekilince
yasal süresi içinde karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun 20.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararıyla
araç tamirinden kaynaklanan eser sözleşmeleriyle ilgili temyiz
itirazlarını inceleme görevi Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’ne verildiği ve eldeki
tüm davaların devri de öngörüldüğünden dosya Dairemize gönderilmiş ve karar
düzeltme incelemesi Dairemizce yapılmıştır.
Tarafların imzasını taşıyan 22.11.2012 tarihli tamir ve bakım sözleşmesi
başlıklı belge ile taraflar arasında davalıya ait … plaka sayılı aracın
hasarlanması nedeniyle tamir ve bakım için eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu,
sözleşme bedelinin KDV ile birlikte 60.382,84 TL olduğu, davalı iş sahibinin
teslim alan kısmını, “eksiksiz teslim aldım” yazarak imzaladığı,
davacı yüklenicinin yapılan tamir ve onarım işlemleriyle ilgili 24.12.2012 gün,
24168, 24169, 24170, 24171 ve 24172 sıra nolu faturaları düzenleyerek davalı iş
sahibine teslim ettiği anlaşılmaktadır. Davalının daha fazla ödeme yaptığına
dair bir savunması yoktur. Bu sözleşme ilişkisi nedeniyle 39.790,00 TL
ödeme yapıldığı davacının kabulündedir.
Eser sözleşmelerinde ayıplı imalât halinde 6098 sayılı TBK’nın 474/I.
maddesi uyarınca açık ayıplarda iş sahibi eserin tesliminden sonra işlerin
olağan akışına göre imkân bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve ayıpları varsa
bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmek, gizli ayıplarda aynı Kanun’un
477/son maddesi uyarınca ortaya çıkması üzerine gecikmeksizin ayıp ihbarında
bulunmak zorundadır. İş sahibi gözden geçirmeyi ve ihbarda bulunmayı ihmal
etmişse eseri olduğu gibi kabul etmiş sayılır. Eksik işlerle ilgili
teslim alınırken itirazi kayıt ileri sürmeye ve ihbarda bulunmaya gerek
yoktur. Zamanaşımı süresi içinde işin eksik yapıldığı iş sahibince ileri
sürülebilir.
Ayrıca, 6102 sayılı TTK’nın 21/2. maddesi hükmünde bir faturayı alan kişi
aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde faturanın içeriği hakkında bir itirazda
bulunmazsa faturanın içeriğini kabul etmiş sayılacağı düzenlenmiştir.
Eldeki davada, az
yukarıda tarih ve sıra numarası belirtilen faturalar davalı iş sahibine imzası
karşılığı teslim ve tebliğ edilmiş olup 8 gün içerisinde itiraz edildiği ileri
sürülüp ispat edilmediğinden içerikleri kesinleşmiştir. Yine davalı iş sahibi,
22.11.2012 tarihli tamir ve bakım formu sözleşmesinin altını “eksiksiz
teslim aldım” diyerek imzaladığı ve bu beyanının irade fesadı sebepleriyle
geçersiz olduğunu da ileri sürüp kanıtlamadığından işi eksiksiz teslim aldığı
ve açık ayıplarla ilgili muayene ve ihbar yükümlülüğünü yerine getirmediğinin
kabulü zorunludur. Bu halde davalı iş sahibi ancak sonradan ortaya çıkan gizil
ayıpların varlığı ve bunları ortaya çıkmasından itibaren gecikmeksizin yükleniciye
bildirmesi halinde giderilmesini ya da bedelinin iş bedelinden düşülmesini
isteyebilecektir.
Bu durumda mahkemece davalı iş sahibi, davacı yüklenicinin sözleşme ile
üstlendiği edimi eksiksiz teslim aldığını kabul ettiği ve açık ayıplarla
ilgili muayene ve makul sürede ihbar yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi
tebliğlerinden itibaren 8 gün içerisinde itiraz edilmediklerinden fatura
içerikleri kesinleştiğinden, hükme esas raporu veren bilirkişi kurulundan
alınacak ek raporla sonradan ortaya çıkan gizli ayıp olup olmadığı, bunların
nelerden ibaret olduğu, gizli ayıp varsa ortaya çıkmasından itibaren iş
sahibinin gecikmeksizin ihbarda bulunup bulunmadığı ve gizli ayıbın ortaya
çıktığı tarih itibariyle mahalli piyasa rayiçlerine göre giderim bedelleri
konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp davanın
sonuçlandırılması gerekirken bu hususlar üzerinde durulmadan davanın kısmen
kabulü doğru olmamıştır.
Yerel mahkeme kararının bu gerekçeyle bozulması gerekirken onandığı, bu
kez yapılan incelemede anlaşıldığından davacı vekilinin karar düzeltme
talebinin kabulü uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının karar düzeltme talebinin kabulü ile Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 09.02.2017 gün, 2015/15308 Esas 2017/1126 Karar sayılı onama ilâmının kaldırılarak yerel mahkeme hükmünün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin ve karar düzeltme peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 09.10.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
