Genel anlamıyla “bir borçlunun ticari durumunun sarsılmış olmasıyla alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları konusunda kendi aralarında vardıkları ve mahkemece onaylanan anlaşma” olarak tanımlanabilir.

 

Bir şirket borçlarını ödemekte zorlanmaya başlamışsa mahkemeye başvurarak ve bu alacaklıların rızasını alarak borçların belli bir düzen içerisinde ödenmesini veya borçlarda belli miktarda indirim yapılmasını sağlayabilir.

 

Bu durum 2018 tarihinde kanunda yapılan değişiklikle iflasın ertelenmesi kurumunun kaldırılması ve yerine alacaklıların daha çok söz sahibi oldukları “konkordato” kurumunun getirilmesi ile ortaya çıkmıştır.

 

Borçlu taraf mahkeme aracılığıyla alacaklılarına bir ödeme teklifinde bulunur. Bu ödeme teklifinin alacaklıların yarısı veya bazı durumlarda 2/3 çoğunluğun sağlanması ve ticaret mahkemesinin onayı ile tüm adi borçlarını bu teklif doğrultusunda ödeyebilir. Böylelikle borçlu iflas tehlikesinden kurtulmayı amaçlamaktadır.

 

Aynı zamanda iflasa tabi borçlu hakkında iflas talep etme hakkı bulunan borçlular konkordato da talep edebilmektedir.

 

Konkordato talebinde bulunulabilecek yetkili ve görevli mahkeme:

  • İflâsa tabi borçlu için borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesi
  • İflâs tabi olmayan borçlu için yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesidir.

 

Konkordato talebine eklenecek belgeler İcra iflas kanunu 286. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;

 a) Borçlunun borçlarını hangi oranda veya vadede ödeyeceğini, bu kapsamda alacaklıların alacaklarından hangi oranda vazgeçmiş olacaklarını, ödemelerin yapılması için borçlunun mevcut mallarını satıp satmayacağını, borçlunun faaliyetine devam edebilmesi ve alacaklılara ödemelerini yapabilmesi için gerekli malî kaynağın sermaye artırımı veya kredi temini yoluyla yahut başka bir yöntem kullanılarak sağlanacağını gösteren konkordato ön projesi.

b) Borçlunun malvarlığının durumunu gösterir belgeler; borçlu defter tutmaya mecbur kişilerden ise Türk Ticaret Kanununa göre hazırlanan son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden hazırlanan ara bilançolar, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin e-defter berat bilgileri, borçlunun malî durumunu açıklayıcı diğer bilgi ve belgeler, maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ait olup defter değerlerini içeren listeler, tüm alacak ve borçları vadeleri ile birlikte gösteren liste ve belgeler.

 

c) Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste.

 

d) Konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo.

 

e) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları. Borçlu, konkordato sürecinde mahkeme veya komiser tarafından istenebilecek diğer belge ve kayıtları da ibraz etmek zorundadır. Birinci fıkranın (e) bendi kapsamında düzenlenecek raporlar ve bu raporlara dayanak olacak denetimlerde, denetim kuruluşlarının faaliyetleri, hak ve yükümlülükleri, raporların inceleme ve denetimleri, bu raporlar sebebiyle doğacak idari ve hukuki sorumluluk ile diğer hususlar hakkında 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.

 

KONKORDATO MÜHLETİ (SÜRE VERİLMESİ):

 

Yine İcra ve İflas kanunu 287. Madde de “Konkordato talebi üzerine mahkeme, 286 ncı maddede belirtilen belgelerin eksiksiz olarak mevcut olduğunu tespit ettiğinde derhâl geçici mühlet kararı verir ve 297 nci maddenin ikinci fıkrasındaki hâller de dahil olmak üzere, borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli gördüğü bütün tedbirleri alır.” İbaresi ile yargılama süresinde borçlunun malvarlığını korumaya yönelik olarak geçici mühlet kararı verileceği belirtilmiştir. Belgelerde herhangi bir eksik yok ise mahkeme geçici mühlet kararı vermek zorundadır. Bu hususta takdir yetkisi yoktur.

Geçici mühlet 3 aydır. Mahkeme bu üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatabilir. Geçici mühletin toplam süresi beş ayı geçemez.

 

Sonrasında mahkeme geçici mühlet süresi içerisinde itiraz eden alacaklıların itirazlarını geçici olarak atanmışsa komiser raporunu ve borçlunun belgelerini inceleyerek konkordatonun amacına ulaşmasını mümkün görürse 1 yıl kesin mühlet kararı verir. Kesin mühlet, komiserin veya borçlunun talebi üzerine, komiser ve varsa alacaklılar kurulunun görüşü alınarak mahkeme tarafından 6 aya kadar uzatılabilir. Kesin mühlet verilmesine, kesin mühletin uzatılmasına ve kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine ilişkin kararlar, ilan edilecek ve ilgili yerlere bildirilecektir. Ayrıca kesin mühlet kararı verebilmek için mahkeme duruşma açmalıdır.

 

Mühlet içinde borçlu aleyhine 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.

 

Borçlu, komiserin nezareti altında işlerine devam edebilir. Şu kadar ki, mühlet kararı verirken veya mühlet içinde mahkeme, bazı işlemlerin geçerli olarak ancak komiserin izni ile yapılmasına veya borçlunun yerine komiserin işletmenin faaliyetini devam ettirmesine karar verebilir. Borçlu, mahkemenin izni dışında mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez, takyit edemez ve ivazsız tasarruflarda bulunamaz. Aksi hâlde yapılan işlemler hükümsüzdür. Mahkeme bu işlemler hakkında karar vermeden önce komiserin ve alacaklılar kurulunun görüşünü almak zorundadır.

 

ALACAKLILAR KURULU

 

Mahkemece, kesin mühlet kararıyla beraber veya kesin mühlet içinde uygun görülecek bir zamanda yedi alacaklıyı geçmemek, herhangi bir ücret takdir edilmemek ve tek sayıda olmak kaydıyla ayrıca bir alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Bu durumda alacakları, hukuki nitelik itibarıyla birbirinden farklı olan alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklılar, alacaklılar kurulunda hakkaniyete uygun şekilde temsil edilir. Alacaklılar kurulu oluşturulurken komiserin de görüşü alınır. Alacaklılar kurulu her ay en az bir kere toplanır ve hazır bulunanların oy çokluğuyla karar alır. Komiser bu toplantıda hazır bulunarak alınan kararları toplantıya katılanların imzasını almak suretiyle tutanağa bağlar. Alacaklı sayısı, alacak miktarı ve alacakların çeşitliliği dikkate alınarak alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı hâller ile alacaklılar kuruluna ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikte gösterilir.

 

Alacaklılar Toplantısında Projenin Kabulü İçin Aranan Çoğunluk;

  • Kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını aşan bir çoğunluk
  • Kaydedilmiş olan alacaklıların dörtte birini ve alacakların üçte ikisini aşan bir çoğunluk

 

SONUÇLARI

 

Konkordatonun tasdiki kararında alacaklıların hangi ölçüde alacaklarından vazgeçtiği ve borçlunun borçlarını hangi takvim çerçevesinde ödeyeceği belirtilir. Kararda, tasdik edilen konkordatonun yerine getirilmesini sağlamak için gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevli bir kayyım tayin edilebilir. Bu takdirde kayyım, borçlunun işletmesinin durumu ve proje uyarınca borçlarını ödeme kabiliyetini muhafaza edip etmediği konusunda iki ayda bir tasdik kararını veren mahkemeye rapor verir; alacaklılar bu raporu inceleyebilirler.

 

Konkordatonun tasdik edilmemesine karar verilirse borçlu iflasa tabi ise ve şartları mevcutsa mahkeme resen borçlunun iflasına karar verir.